top of page

18. Therapieland (deel 1)

"Jullie weten dat er vandaag geen evaluatie in de grote groep plaatsvindt maar een koffiestart, toch?", vroeg Valerie aan de leefgroep tijdens het afruimen van het ontbijt. Er werd geknikt door een aantal slaperige hoofden. "Chill. Rookstart.", gaapte Katja terwijl ze zich uitrekte.

Met moeite had ik mijn yoghurt weggewerkt. Vandaag zou de infodag plaatsvinden. Al eerder vroeg ik mijn vriendinnen (en mijn 3 oud-docenten) per mail of zij langs wilden komen. Iedere jongere mocht maximaal 3 personen uitnodigen en de eerste infodag (in je KP carrière kon je nog een tweede meemaken) was het verzoek om vooral je directe familie, oftwel gezin uit te nodigen. In mijn geval betekende dat alleen mijn vader en dus nog ruimte voor twee andere personen. Mijn vriendinnen bleken helaas allemaal niet te kunnen waardoor nu mijn vader zou komen en mijn oud-mentrix uit de brugklas, Reneé. Ik had haar niet meer gezien sinds we 'afscheid' van elkaar namen in haar tuin een paar weken na de diplomauitreiking waar ik niet bij was. Tot mijn verbazing en opluchting gaf ze aan graag contact te willen blijven houden ondanks dat ik geen leerling meer van haar school was. "Er is te veel gebeurd om geen band te hebben samen", had ze gezegd en gaf me vervolgens een zilveren hangertje van de beginletter die onze voornamen delen. Met mijn ene hand friemelde ik aan mijn ketting en met mijn andere hand hield ik een kop thee vast. Mijn been leek zijn eigen leven te leiden. "Zenuwachtig?", vroeg Erica. "Een beetje", loog ik. "Je been denkt daar anders over", glimlachte ze. Snel zette ik mijn voet anders neer om het trillen tegen te gaan. "Hoe is het met je hoofd?", vroeg ze nu serieus. "Goed hoor, geen last verder. Alleen pijnlijk als ik op die plek druk". "Doe maar niet dan", adviseerde socio Simon die naast me in de Meepo zat en blijkbaar had meegeluisterd. Ik moest lachen. "Luister eens Roos, waar ik nog op terug wilde komen met je - ", begon Erica serieus, "- is het moment dat je geraakt werd door die bal. Er zijn zachtere ballen te bedenken en hij kwam niet bepaald zacht aan. Het viel me op dat je heel kalm en tolerant reageerde. Was je niet boos dat Fabian niet uitkeek?" Ik vond het een gekke vraag. "Nee... eigenlijk niet. Het was toch een ongeluk?", vroeg ik verward. "Ja nou ja, ik denk ook niet dat Fabian de intentie had je te raken, maar hij had wel meer uit kunnen kijken. Jij stond daar namelijk al een tijd en dat had hij vast gezien, of denk jij van niet?"

"Eh. Weet ik niet, maar ik ben niet boos.", zei ik. "Ah oké. Dat vroeg ik me nog even af", zei Erica en vroeg vervolgens zoals elke andere therapeut aan een jongere tijdens de koffiestart: "Wie komen er voor jou?"

Psychodrama

Alle familie, kennissen, vrienden (en blijkbaar ook hulpverleners van buiten), werden welkom geheten in de met bloemen in vazen gesierde Meepo, waar Peter een introductie hield. Ik vond het mooi dat hij zei dat wij als jongeren op de KP hard aan het werk zijn elke week en dat de ouders en anderen vandaag gaan ervaren hoe pittig dat kan zijn. Dat het niet gek is dat wij doodmoe in het weekend thuiskomen. Vervolgens startte het programma. Van tevoren was ik met mijn bezoek ingedeeld in een therapiegroep. De drie therapiegroepen zouden rouleren en wij startten als therapiegroep 'oranje' met psychodrama. "Welkom bij psychodrama, mijn naam is Thijs, therapeut van therapiegroep Wit en Rood. Naast mij staat Anouk, therapeut van therapiegroep Rood en Blauw. Normaal zijn wij in een andere formatie en is Jeanette degene die de psychodrama's leidt, maar vandaag is het aan ons, maar ook aan de jongeren om psychodrama aan jullie uit te leggen." Thijs en Anouk keken elkaar aan. "Goed. Zullen we dan maar beginnen?", vroeg Thijs haar. "Ja, laten we dat doen." "Jij hebt een probleem, hè Anouk?", vroeg Thijs serieus en meelevend. Ik onderdrukte net op tijd mijn lach en hoorde andere jongeren ondertussen ook proesten. "Ja, dat klopt", zei Anouk ook serieus. Dit was echt een vreemd gezicht, dacht ik bij mezelf.

"Kun je daar wat meer over vertellen?" Anouk haalde even adem en zei: "Nou, ja. Ik eh. Binnenkort ga ik op vakantie met een vriendin..." "Gezellig!", onderbrak Thijs. "Eh. Ja, inderdaad. Gezellig...", vervolgde Anouk, "maar toch zie ik er ook best wel tegenop." "Oh? Waar zie precies tegenop?" Nog steeds super raar dit. "Nou ik kan het goed vinden met deze vriendin hoor, we spreken vaak samen af en" "Hoe heet je vriendin?", onderbrak Thijs weer. "Lotte", zei Anouk. "Oké, vertel verder." "Ik spreek dus regelmatig af met Lotte naast mijn andere vriendinnen en ze is een dierbare vriendin, maar Lotte is nogal enthousiast over onze vakantie. Zelf ben ik ook enthousiast hoor, maar Lotte heeft dus een hele planning gemaakt met wat we per dag zullen gaan doen." Thijs legde een hand op Anouks schouder en zei: "Allemaal leuk en aardig die planning, maar ik wil ook wat te zeggen hebben over de vakantie". "Ja precies, eigenlijk wel.", beaamde Anouk. "Wat ik net deed is 'dubbelen'. Tijdens een psychodrama heeft degene die 'in de hoofdrol staat' een 'dubbel'. Anouk en ik zijn normaal gesproken 'dubbels' en Jeanette leidt het drama. Op dit moment vervul ik beide rollen. Als dubbel let ik op de lichaamstaal van Anouk en als ik het idee krijg dat Anouk meer voelt dan ze uitspreekt leg ik mijn hand op haar schouder en zeg in de ik-vorm wat ik denk dat Anouk ondertussen voelt. Vervolgens vraagt de spelleider of dit klopt, maar in dit geval gaf Anouk zelf al aan dat dit overeen komt met haar gevoel. Zo komt Anouk wellicht achter bewust of onbewuste verdrongen en/of niet uitgesproken gevoelens die door middel van het drama verder onderzocht kunnen worden.", legde Thijs aan het publiek uit. Hij richtte zich weer naar Anouk. "Heb je dit besproken met Lotte?" "Nee... nee, dat was ik wel van plan. Maar ze doet ook zo haar best en ze heeft er veel tijd in gestoken om die planning te maken." "Lotte heeft dus al een planning, maar wat zou jij willen doen in jullie vakantie Anouk?" "Lotte heeft echt leuke en actieve dingen gepland hoor en ze doet erg haar best, maar ik houd er ook van om een hele dag met een goed boek en een kop thee in een fauteuil door te brengen.". "Wat houdt je tegen om dit te bespreken met Lotte?" "Ze is zo ontzettend enthousiast als we het er over hebben en ze bedoelt het allemaal goed. Ook zijn het best leuke en actieve dingen die ze heeft bedacht. Ik denk dat ik vooral bang ben dat ik haar kwets of dat ze het me kwalijk neemt dat ik wat anders zou willen doen." "Zou je deze situatie uit willen spelen?" "Eh, ja dat is goed." "Goed.", Thijs richtte zich weer naar het publiek. "Nu mag Anouk de ruimte inrichten zodat we ons straks allemaal in haar woonkamer bevinden. Ga je gang." Anouk liep naar het gordijn en pakte er een paar stoelen achter vandaan. "Dit is de bank", zei ze terwijl ze twee stoelen naast elkaar neerzette. "En hier nog een koffietafel." Ze zette een kruk voor de bank neer. Vervolgens pakte ze een schuimrubberen blok en zette die naast de bank. "Poef", lichtte ze toe. Ze bekeek haar creatie even vanaf een afstand. "Is dit hoe jouw woonkamer eruit ziet?", vroeg Thijs, "Of mist er nog wat?"

Anouk liep nu naar het gordijn, pakte een lap stof en drapeerde deze over de bank. "Grand foulard". Een paar genodigden grinnikten. Ze legde nog wat kussens neer verspreid over de bank en nam er plaats. "Zo klopt het wel aardig", zei Anouk uiteindelijk. "Ik geloof dat we iemand zoeken die de rol van Anouks vriendin wil spelen. Wie zou Lotte, jouw vriendin kunnen vertolken Anouk?", vroeg Thijs. Shit. Gisteren tijdens groepspsychotherapie (PT) vroeg Anouk nog wie het niet erg zou vinden te helpen tijdens psychodrama. Ik geloof dat ik uiteindelijk ook mijn hand had uitgestoken... Anouk bekeek het publiek vanaf haar bank en toen was daar oogcontact. "Roos, zou jij dat willen doen?", vroeg ze me. Ik slikte. "Ja hoor." Ik stond op met lood in mijn schoenen. En er flitsten tientallen gedachten door mijn hoofd Waarom wilde ik dit ook alweer? Acteren is leuk, maar dit is wel een hele andere en spannende setting. Bovendien heb ik geen idee hoe ik een vriendin van Anouk moet spelen. Ik ken haar nauwelijks. Zelfs na een paar weken heb ik geen idee wat voor persoon ze is, behalve therapeut van blauw. En ze heeft altijd een rode agenda bij zich. En draagt haar haar los. Maar meer niet. Misschien houdt ze wel van bungeejumpen, mandala's kleuren, kickboksen, boetseren of strandwandelingen maken of al het genoemde. Geen flauw idee. "Oké", zei Thijs. "Lotte, jij belt zo meteen aan bij Anouk. Je wilt haar dolgraag vertellen over de plannen die je hebt gemaakt voor jullie vakantie. Ik stel voor dat je deze meeneemt." Thijs reikte me een multomap aan met lege insteekhoezen. "Heb je genoeg informatie om Lotte te kunnen spelen?", vroeg hij. Ik knikte. De map hielp wel en de rest zou ik maar moeten improviseren. "Ben jij er ook klaar voor Anouk?", Anouk knikte ook. "Oké, begin maar wanneer je er klaar voor bent". "Waar is de deur?", vroeg ik Anouk. "Eh. Oh ja, goeie." Anouk stond snel op van de bank en legde een kussen op de grond neer. "Hier ongeveer." Ze ging snel weer zitten.

"Ding dong", zei ik en voelde me idioot. Anouk stond op en deed de denkbeeldige deur open. "Ha Anouk!", begon ik gelijk en stapte naar binnen. "Goed dat je thuis bent!" Ik liep direct door naar haar bank, nam plaats en gebaarde dat ze naast me moest komen zitten. "Ik kan niet wachten om je te laten zien wat we allemaal gaan doen in de vakantie! Kijk, dit is het schema voor maandag... kijk maar even rustig door hoor! En dit is alweer dinsdag en woensdag donderdag en vrijdag zitten er natuurlijk ook in. Zaterdag ben ik nog mee bezig, maar dat gaat ook helemaal goed komen. Wat vind je ervan? Vergeet geen zwemkleding mee te nemen trouwens. Een kledingsetje dat vies mag worden is ook wel handig. Oh ik heb er zo'n zin in!", ratelde ik door tot Thijs mij onderbrak. "Stop maar even. Wat gebeurt er nu Anouk? Wat voel je?", vroeg hij haar. "Eigenlijk wat er in het echt ook steeds gebeurt; het is net of Lotte hier echt naast me zit. Ze ratelt maar door in haar enthousiasme en ik kom er niet tussen. Het voelt benauwend", antwoordde Anouk. Mijn hart klopte ondertussen in mijn keel en ik probeerde mijn blik op de grond gericht te houden terwijl ik alle mensen die naar ons keken weg probeerde te denken. "Lotte zit nu naast je", zei Thijs. "Wat zou je haar willen zeggen?" Anouk keek me even aan en zei: "Dat ik het lief en leuk vind dat zij zo enthousiast is in de vakantie en dat ik er ook veel zin in heb, maar dat ik het fijner vindt als onze vakantie wat minder volgepland is.". "Zou het lukken om dat tegen Lotte te zeggen wanneer zij weer opnieuw bij je op bezoek komt?" "Ja, ik denk het wel", zei Anouk. Het was nog steeds gek om te aanschouwen: Anouk die zich zo kwetsbaar opstelt, al was het in een rollenspel met een (waarschijnlijk) fictief probleem, om psychodrama aan onze ouders, vrienden en kennissen uit te leggen. "Oké Lotte, bel maar weer aan", zei Thijs mij een glimlachte bemoedigend. Ik liep weer richting de denkbeeldige deur en belde zogenaamd aan. "Hee Anouk!", begon ik weer te ratelen en stapte haar weer voorbij naar binnen. "Ik heb zo'n zin in de vakantie! Jij ook toch? Ik heb zoveel leuke dingen voor ons gepland! Maandag gaan we dus de stad in om te shoppen en..." "Lotte, voordat je verder vertelt wil ik het even ergens met je over hebben", onderbrak Anouk mij. "Oh. Oké, nee natuurlijk. Ga je gang", zei ik verbaasd. "Ik stel het erg op prijs hoor, hoeveel je allemaal hebt geregeld en hebt uitgezocht, maar het overvalt me allemaal een beetje. Eerlijk gezegd had ik een wat meer ontspannen vakantie in gedachten. Om bijvoorbeeld ook een dagje op de bank te hangen en een boek te lezen." "Jeetje, sorry, daar heb ik echt helemaal niet bij stil gestaan. Maar goed dat je het zegt. Het moet natuurlijk wel voor ons allebei een leuke vakantie worden." "Stop maar", zei Thijs. "Hoe was dit voor je?", vroeg hij Anouk. "Spannend, maar ik ben blij dat Lotte zo reageerde. De echte Lotte zou denk ik ook zo reageren." "Ben je van plan dit ook naar de echte Lotte uit te spreken?" "Ja, dat denk ik wel. Zoals Lotte zei; het moet voor ons allebei een leuke vakantie worden en als ik mijn mond houd dan weet ik zeker dat ik straks uitstraal dat ik het niet naar mijn zin heb." "Mag ik een applaus voor onze Lotte?", zei Thijs nu naar het publiek. Ik liep snel terug naar mijn plek en was dankbaar toen Thijs de vragenronde opende. Tijdens deze vragenronde was ik al weer bezig met een uitgebreide zelfreflectie - oftewel verse zelfhaat oogsten - van deze verse ervaring. Ik kreeg dus niet veel mee, behalve een aantal reacties vanuit het publiek: "Wat prettig om eens zo'n therapie mee te maken die mijn zoon hier dus ook meemaakt. Ik kan me er nu veel beter een beeld bij vormen." "Het gaat alleen nooit over een vakantie plannen hoor, pap", antwoordde zijn zoon.

"Het voelt wel gek om bij zo'n kleur, therapiegroep, ingedeeld te zijn moet ik zeggen. Ik vraag me bijna of ze ons om een reden bij elkaar hebben geplaatst", zei een moeder. Je bent niet de enige, dacht ik als bittere licht-blauwe. Eenmaal op het terrein onderweg naar de volgende therapie op het programma hoorde ik een zusje zeggen: "Het lijkt hier wel een beetje op Center Parcs".

(Wordt vervolgd...)

Volg mij
  • Facebook Clean
  • Twitter Clean
Hoofdstukken overzicht
bottom of page